Nog een opmerking is hier op haar plaats, namelijk deze dat van Praag te merken kreeg dat velen vonden dat hij als Jood eigenlijk als hoofdredacteur gediskwaliftceerd was; medio maart zei hij tegen een Amsterdamse relatie die door de linies was gekomen, 'dat er een sterke antisemietische stroming valt waar te nemen hier.'
(L. P. J. Braat: Omkranste hiaten. Levensherinneringen (r966), p. ISO) Van den Broek die bij zijn omroepbedrijf in Eindhoven een aantal Joodse medewerkers had, ergerde zich er aan dat 'Herrijzend Nederland'
'in brede kringen'
werd aangeduid als 'Herrijzend Jeruzalem'
. (H. J. van den Broek: Hier Radio Oranje, P.298) 7
Broek, H. J. van den, ('De Rorterdamrner')
Bureau Inlichtingen (BI)
Christofoor
Eindhoven
Goedhart, F. J. (ps. Pieter 'r Hoen)
Hagen, C. J. A M. ten
Illegalireit, Nederlandse (voormalige, in be- vrijd gebied)
Je Maintiendras (illegaal blad)
Kleijwegt, c.
Knuvelder, G.
Nederlandse Unie
Philips-fabrieken, Eindhoven
Politiek (in bevrijd gebied)
Praag, J. Ph. van
Quay, J. E. de
Radio Herrijzend Nederland
Roeping
Soci aal-Democra ti sc he Arbei dersparti j (SDAP)
Thomassen, W.
Verwey, E. W.J.
Verwey-Jonker, H.
Vrij Nederland
HET WEEKBLAD 'JE MAINTIENDRAl'de Quay in staat, het advies in te winnen van Schermerhorn die in bezet gebied was ondergedoken; Schermerhorn riep daar de gehele leiding van Je Maintiendrai, de z.g. Centrale JM-groep, bijeen - de meesten deelden de Quay's vrees en deze hield, nadat hij terzake was ingelicht, de oprichting van de Volksbeweging tegen. Wat de Quay in die tijd dacht, vindt men duidelijk uitgedrukt in een inleiding welke hij eind november voor de Studie-commissie Politiek van de GOIWN te Eindhoven hield; hij sprak er zich in beginsel in uit tegen de verzuiling (en tegen de handhaving van alle bestaande wettelijke mogelijkheden tot echtscheiding), verwachtte overigens dat de traditionele politieke partijen in eerste instantie, en zulks 'met steun van een belangrijk gedeelte'
der bevolking, zouden terugkeren, maar dan zou het tegelijk komen tot 'een geestelijke omvorming'
die 'door een nieuwe, voorlopig buiten-politieke organisatie, een soort Volksbeweging, te bereiken' was; die Volksbeweging zou Christelijk zijn, 'dat wil zeggen: gebonden aan objectief zedelijke doch ook voor sociaal-democraten te aanvaarden normen, en bovendien nationaal georiƫnteerd."
De redactie vanJe Maintiendrai beschouwde de Quay's terughoudendheid als noodlottig. Vooralook op advies van dI. H. Brugmans (een van de opposanten tijdens het beraad in de Centrale JM-groep, die uit bezet gebied naar het Zuiden was ontsnapt) werd eind april '45 besloten, de Volksbeweging in het Zuiden toch op te richten. Er verscheen op de z Sste in Je Maintiendrai een oproep 'Wij starten'
, waarin aangedrongen werd op het plaatselijk vormen van groepen van de Volksbeweging - ruim een week later was de bevrijding van geheel Nederland een feit; toen was van een solide organisatie van de Volksbeweging in het Zuiden nog geen sprake.