Die nieuwe beduchtheid voor wat men wellicht van de Chinezen te verwachten had, entte zich als het ware op de bestaande afkeer jegens de handelaren onder hen. In de begintijd was de Sarekat Islam (aanvankelijk heette zij Sarekat Dagang Islam, Verbond van Islamietische Handelaren) dan ook eerder anti-Chinees dan anti-gouvernementeel. Zij riep op tot het stichten van eigen handelsondernemingen en coƶperaties, wilde de scholing van de inheemsen bevorderen en de Islam verbreiden, d.w.z. de Islam in zijn orthodoxe vorm die verschilde zowel van de vrije opvattingen die men er op Middenen Oost-Java op nahield als van de moderne vorm, die van november '12 afin Djokjakarta werd verkondigd door de Mohammadijah. Dat de actie in het teken van de Islam werd
ChinaChinezen (in Nederlands-Indiƫ)Douwes Dekker, E. F. E.Indische PartijKorver, A. P. E.Mohammadijah-bewegingSarnanhoediSarekat IslamWal, S. L. van derOPRICHTING VAN DE 'SAREKAT ISLAM'geplaatst, bleef niet zonder effect bij de streng-gelovigen onder de inheemsen, met name bij talrijke wetsgeleerden en dorpsvoorgangers : zij bevorderden dat de Sarekat Islam, anders dan de Mohammadijah, van meet af aan positief werd ontvangen door de eenvoudige dorpelingen. In de loop van '12 breidde de nieuwe beweging zich dan ook snel over Java uit en toen zij in januari '13 in Soerabaja (in die grote handelsplaats was de wrok van de inheemsen tegen de Chinese handelaren nog groter dan elders) haar eerste congres hield, werd Samanhoedi aan de vooravond daarvan aan het station door een muziekkorps en een menigte van naar schatting vijfduizend inheemsen opgewacht, 'het gedrang', aldus Korver, 'was zo groot dat (hij) meer naar de gereedstaande auto werd gedragen dan dat hij er heen liep.'!