Onze vierde en laatste opmerking is dat de in Japanse krijgsgevangenschap geraakte militairen beproevingen hebben moeten ondergaan, onvergelijkelijk zwaarder dan die welke diegenen te doorstaan kregen die (behalve de Russen) krijgsgevangenen van de Duitsers of Italianen werden. Van die eersten is, wat de Britten en Amerikanen betreft, niet minder dan 27 % omgekomen, van die laatsten slechts 4 %. Maar door de Duitse en Italiaanse machthebbers werden dan ook, globaal gesproken, de bepalingen van de Conventie van Genève toegepast! Daarvan konden trouwens ook de Nederlanders in het bezette moederland profiteren die hetzij in '40 (een kleine groep beroepsofficieren die geweigerd hadden, een soort loyaliteitsverklaring af te leggen), hetzij in '42 (de meeste beroepsofficieren, adelborsten en cadetten), hetzij in '43 (een klein deel
Conventie van Genève
Hoedt, J. W. S. A.
Krijgsgevangenen (Verre Oosten). Geallieer- de
Tjimahi (karnpen)
van de reserve-officieren en van de lagere militairen ') naar Duitsland in krijgsgevangenschap werden afgevoerd: tot aan de Spoorwegstaking, 17 september '44, konden zij in briefcontact staan met hun verwanten in bezet gebied en vandaar pakketten ontvangen en nadien nog berichten en pakketten uit de Geallieerde wereld. Laten wij diegenen terzijde die in mei en juni '40 maar korte tijd krijgsgevangenen waren (zij kregen verlof naar bezet gebied terug te keren), dan hebben in totaal ruim dertienduizend Nederlandse militairen als krijgsgevangenen in Duitsland vertoefd; van hen zijn drie- tot vierhonderd omgekomen, zeg: omstreeks 3 %. Er is niet alleen een schril contrast tussen die 3 % en de 19,4 % die in Japanse krijgsgevangenschap is bezweken maar bovendien hebben veruit de meesten die er als krijgsgevangenen der Japanners het leven afbrachten, traumatische ervaringen gekend die aan vrijwel alle krijgsgevangenen der Duitsers bespaard zijn gebleven.