Cl. W. B. Vreugdenhil in: Frans Duwaer (van zijn vrienden), p.
Algemene Landsdrukkerij
Amsterdam
Boverhuis, F. R.
Duwaer, F.
Enschedé & Zonen, fa. Joh., Haarlem
Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onder- duikers (LO)
Overvallen
Persoonsbewijzencentrale (PBC)
Raad van Verzet (RVV)
Vreugdenhil, w. B.
OVERVAL OP DE LANDSDRUKKERIJwas van september '43 af een kleine wijziging aangebracht. Het woord 'Nederlander'
dat aanvankelijk in de paarse tekstdruk voorkwam, was opgenomen in de zwarte waarin ook de code-aanduidingen voor de gemeenten ('A 35'
voor Amsterdam bijvoorbeeld) gedrukt werden. Men was in de illegaliteit die nieuwe pb's gaan aanduiden als '
zwarte Nederlanders'. Had de Sicherheitspolizei met die wijziging te maken gehad? Vermoedelijk wel. Immers, van de herfst van '43 af waren de pb'
s die 'achterom'
aan de illegaliteit in handen gespeeld werden, alle 'zwarte Nederlanders'
en op die 'zwarte Nederlanders'
kon dus bij controle extra gelet worden. I Niettemin: toen de relatie van Boverhuis deed weten dat zich steeds grote hoeveelheden 'zwarte Nederlanders'
in de kluis van de Algemene Landsdrukkerij bevonden, besloot van der Veen te trachten zich op een bepaalde dag de kluisvoorraad toe te eigenen. Voor allerlei acties werkte hij nauw samen met een DuitsJoodse vluchteling, Gerhard Badrian, een man van grote onverschrokkenheid die van een vroeg stadium af aan allerlei vormen van verzet deelgenomen had. Badrian was er in '43 in geslaagd, een SS-uniform te bemachtigen. Hij wist precies hoe hij een arrogante Duitse SS-officier spelen moest en was er, zich daarvoor uitgevend, een keer in geslaagd, met behulp van een vervalste Übernahmeschein enkele illegale werkers los te krijgen uit het Amsterdamse hoofdbureau van politie. 2 Welnu, ook bij de overval op de Landsdrukkerij zou Badrian als officier van de Sicherheitspolizei optreden: het gebouw moest 'gecontroleerd'
worden.