1 Aangehaald in D . Walda: Terug in de tijd, p. 99. 2 'Verslag van mededelingen van W. J.
Amersfoort, concenrrariekamp
Amsterdam. Huizen van Bewaring
Berg, K. P.
Communistische Partij Nederland. illegale
Gijzelaars
Ravensbr ück , Frauenleonzerurationslager
Schaffer, W. J.
Schoorl
Walda, D.
CONCENTRATIEKAMPEN IN NEDERLANDdertigduizend gevangenen geteld en een maximale bezetting gehad van ca. vierduizend gevangenen. De geschiedenis van het kamp valt in twee perioden uiteen: de periode van augustus '41 (oprichting) tot januari-maart '43 (ontruiming) en de periode van mei-juni '43 (heropening) tot aan de bevrijding. In die eerste periode vormde Amersfoort de enige grote vergaarbak van gevangenen die de 'SD'
bezat - in de tweede had de 'SD'
de beschikking over twee vergaarbakken: Amersfoort en Vught, en toen werd Amersfoort, althans tot september' 44 (de gebeurtenissen tijdens de hongerwinter en bij de bevrijding zullen wij pas in deel 10 beschrijven), hoofdzakelijk gebruikt om er ontduikers van de arbeidsinzet in op te sluiten die naar Duitsland doorgezonden werden. Het kamp heeft zijn aanduiding als Durengongslager ten volle verdiend: van de genoemde ruim vijf-en-dertigduizend gevangenen zijn ca. twintigduizend naar Duitsland op transport gegaan: in de eerste periode, afgezien nog van enkele honderden 'contactbrekers'
, bijna twee-entwintighonderd gevangenen hoofdzakelijk naar Mauthausen, Neuengamme, Buchenwald en Sachsenhausen, in de tweede periode (van oktober '43 1 t.e.m. maart '45) een kleine achttienduizend naar de meest verschillende oorden: naar concentratiekampen (in de hongerwinter vooral naar Neuengarnme), naar Arbeitserziehungslager, maar ook naar tientallen, ja honderden ondernemingen in Duitsland.