Die activiteit was begonnen (wij herhalen nu eerst enkele gegevens uit vorige delen) in de zomer van '40. Het Driemanschap waaraan de leiding was toevertrouwd (Paul de Groot, Lou Jansen, Jan Dieters), had toen eerst, tegen de achtergrond van het Duits-Russisch bondgenootschap, een poging ondernomen om een deel van de legale activiteit voort te zetten, o.m. door het opnieuw doen verschijnen van het dagblad van de partij, het Volksdagblad, en van het theoretisch maandblad, Politiek en Cultuur; in dat maandblad was een (vermoedelijk door de Groot geschreven) artikelopgenomen waarin het wenselijk was genoemd dat 'geen enkel gezag van de weggelopen regering'
meer zou worden erkend, dat die regering 'tegenover Duitsland een waarlijke neutraliteit'
zou betrachten en dat 'het Nederlandse werkende volk tegenover de Duitse bezetting ... een correcte houding (zou) aannemen'. Deze uitlatingen 94
Binnenlandse Strijdkrachten (BS), Nederland- se
Communistische Partij Nederland. illegale
Dieters, J.
Griekenland
Groot, P. de
Jansen, L.
Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onder- duikers (LO)
Ordedienst (OD)
Politiek en Cultuur
Raad van Verzet (RVV)
Volksdagblad, I.' 369,7°7-7°9; 2
DE ILLEGALITEIT EN HET NAOORLOGS BESTELhadden niet voorkomen dat beide bladen onmiddellijk werden verboden en dat de CPN spoedig, nl. eind juli '40, door de bezetter werd opgeheven. Nadien voerde de illegale partijleiding strijd op twee fronten: tegen de bezetter, en tegen Engeland en de daar gevestigde Nederlandse regering. Zo stond in no. 5 van De Waarheid, dat begin februari '41 uitkwam, te lezen: 'Engeland is even slecht als Duitsland ... Zeker, ons land moet van de Duitse overheersing worden bevrijd en daarvoor moet goed en bloed op het spel worden gezet. Doch niet voor de zaak van het Oranjehuis en wat er om heen hangt, die is de knoken van geen enkele Nederlander waard.'