, In pijnlijke tegenstelling tot deze geloofsbelijdenis stond het feit dat de legercommandant, gebruik makend van de bevoegdheden welke hij onder de staat van beleg bezat, in december '40 het Nederlands-Indisch Onderwijzers Genootschap (velen van de naar Indië uitgezonden Nederlandse onderwijzers en onderwijzeressen waren in Nederland lid geweest van de SDAP of hadden daarmee gesympathiseerd) verbood, op zijn congres te Semarang een op de congres-agenda geplaatst voorstel in discussie te brengen, waarin het 'onze taak'
genoemd was, 'de jeugd naar ware democratische beginselen op te voeden.'
Dit ingrijpen van de legercommandant leidde tot protesten in enkele Europese dagbladen, o.m. tot een hoofdartikel in het Algemeen Indisch Dagblad dat de titel 'Democratic taboe'
droeg. (Persoverzicht, 1941, p. 9-10). 2 Wat van Starkenborgh hierbij voor ogen stond, is ons niet bekend.
Algemeen Indisch Dagblad
Gaboéngan Politik Indonesia (Gapi)
Levelr, H. J.
Onderwijs (Nederlands-Indië)
Soci aal-Democra ti sc he Arbei dersparti j (SDAP)
Tjarda van Srarkenborgh Srachouwer, A. W. L.
Volksraad (Nederlands-Indië)
Wal, S. L. van der
HET GOUVERNEMENT EN DE NATIONALISTENalsof de nationalisten het gouvernement toevoegden: 'Met u is niet meer te praten!'
De stemming der nationalisten werd aggressiever. Toen Levelt eind november bij de algemene beschouwingen over de begroting-rçar opnieuw duidelijk maakte dat het gouvernement niet bereid was aan hun wensen tegemoet te komen en bovendien elk streven naar een vrij Indonesië, Indonesia merdeka, met machtsmiddelen ging bedreigen, beperkte Thamrin zich tot de constatering: 'Als dat zo is, dan wordt de kloof tussen ons steeds wijder' - een uitlating die de jegens het gouvernement kritische Locomotief er toe bracht, het 'angstaanjagend'
te noemen, 'hoe véél er aan geestelijke, morele en materiële waarden in deze dagen is stukgeslagen.'
1 De verhoudingen tussen het gouvernement en de nationalistische beweging werden er niet beter op.