De legerluchtmacht, de Marineluchtvaartdienst en de marine kregen meer te doen, want, nu de Japanners in Thailand en op Malakka waren geland, dienden volgens de plannen die in het najaar in bondgenootschappelijk verband waren uitgewerkt, Nederlandse lucht- en zeestrijdkrachten aan het Britse opperbevel in Singapore ter beschikking te worden gesteld. Met enkele was dat al vóór de 8ste het geval geweest, immers: admiraal Helfrich had voordien twee onderzeeboten, de 'K 17'
en de '0 16'
, onder Engels bevel geplaatst en een groep Dornier-vliegtuigen van de MLD naar Singapore gezonden. De admiraal had de afdelingshoofden van zijn departement op de eerste oorlogsdag alom vijf uur 's morgens bijeengeroepen, anderhalf uur dus voor van Starkenborghs radiorede, Het werd een korte, zakelijke bespreking - alle dramatiek ontbrak. Dat nu de strijd met Japan ontbrand was, 'maakte'
, schreeflater Vromans, die als hoofd van de afdeling materieel aanwezig was, 'niet de indruk die men zou verwachten. De situatie was eigenlijk gemakkelijker
Afvoer- en Vernielingskorpsen (Knil)
Buitengewesten
Defensie van Indië
'K '7', de
Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (Knil)
Koninklijke Marine (m.b.t. Ned.-Indië)
Malakka (schiereiland, stad)
Marineluchtvaartdienst (MLD)
Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Ne- derlands-Indische Leger
Nijverheidsraad
Singapore (eiland/stad)
Staatsmobilisarieraad
Tjarda van Srarkenborgh Srachouwer, A. W. L.
VERPLAATSING V AN STRIJDKRACHTENdan voordien.' i In algemene zin zei Helfrich slechts zoiets als; , 't Is oorlog en we motten zorgen dat we er met ere uitkomen.'
2