'1. Schöffer: Verslag gesprek, 5 en 8 aug. 1952, met W. J. H. B. Sandberg, p. 2 (Doe II-395, a-c). 2 J. Bot: 'Kunst en verzet'
, VI, p. 5 (a.v., i-z). 5
Bond van Nederlandse Archirecren
Departement van Onderwijs, Kunsten en We- tenschappen
Essen, H. von
Illegalireir/Verzer, Nederlandse (bezet gebied)
Luns, H.
Nederlands Arbeidsfront
Nederlandse Organisatie van Kunstenaars
Nederlandse Organisatie van Toneelkunste- naars
Sandberg, W. J. H. B.
Schöffer, I.
Studiekring voor de Coöperatieve Orde
ANTI-DEMOCRATISCHE STEMMINGde meeste), maar de Enquêtecommissie heeft, dunkt ons, terecht geconstateerd dat de anti-democratische stemming in den lande sterker was 'dan de betrekkelijk geringe aanhang van totalitaire politieke bewegingen zou doen vermoeden.'!
De uiterlijke politieke stabiliteit werd door het systeem van evenredige vertegenwoordiging, dat aan het einde van de eerste wereldoorlog ingevoerd was, bevorderd; tegelijk droeg dat systeem er toe bij dat de verkiezingsstrijd een abstracter, een rninder persoonlijk karakter aannam en dat zich geen grote en duidelijke verschuivingen voordeden: de politieke verdeeldheid in den lande werd in de verkiezingsuitslagen en dus in de samenstelling der vertegenwoordigende lichamen zuiver maar ook tot vervelens toe weerspiegeld. Elk kabinet was een moeizaam samengesteld coalitiekabinet dat tot in de zomer van '39 steeds de drie grote confessionele partijen als kern had - drie partijen welker confessionele uitgangspunten slechts van beperkte toepasselijkheid waren op de problematiek waarmee men in de jaren '
20 en '30 geconfronteerd werd. Van die drie bleef de Anti-Revolutionaire Partij onder Colijns leiding nog het meest homogeen; in de Christelijk-Historische Unie kwam daarentegen in de jaren '30 een stroming van jongeren naar voren die de staat een veel actiever rol wilden laten spelen op het terrein der economie, en de Rooms-Katholieke Staatspartij was tijdens de gehele periode een door de kerk bijeengehouden coalitie van groepen die op sociaal-economisch gebied elkaars tegenstanders waren.