Zoals wij in deel 4 uiteengezet hebben, vormden de illegale CPN' ers een elite uit de vooroorlogse partij. Mede door de golven van arrestaties was het vaak nodig dat een beroep gedaan werd op de medewerking van vooroorlogsecommunisten die men in eerste instantie voor deelneming aan het illegale werk niet uitgenodigd had. Aan dat beroep werd niet steeds gehoor gegeven. Eind' 42 werd in De Waarheid geschreven over 'talrijke gevallen van lafheid en onverschilligheid die wij geregeld'
ontmoeten." Het was voorgekomen dat partijleden opdrachten om opengevallen plaatsen in te nemen, geweigerd hadden. Dat werd met bitterheid vermeld en met diezelfde bitterheid was er iets eerder op gewezen dat de oproepen van De Waarheid om de arbeidsinzet in Duitsland door massaleacties onmogelijk te maken, geen effect hadden gehad: 'De Nederlandse arbeidersklasse heeft zonder noemenswaardig verzet de deportatie van haar beste zonen aanvaard. De massastaking. door onze krant gepropageerd als enig middel om deze deportatie tegen te gaan, is uitgebleven.f