Hiders bedoeling was om aan de gehele Russische oorlogseconomie een dodelijke slag toe te brengen door haar af te snijden van de aardoliebronnen in het gebied van de Kaukasus. Daartoe wenste hij van Stalingrad tot Astrakhan de benedenloop van de Wolga te bezetten en tot de Kaukasus en zijn aardolievelden door te dringen. Slaagde die opzet, dan zouden de Russische strijdkrachten goeddeels geïmmobiliseerd worden en dan zou de Wehrmacht nog in '42 een nieuwe poging ondernemen om Moskou te veroveren; in '43 zou zij trachtten in het Midden-Oosten door te dringen. Welnu, afgezien nog5 1AstrakhanCharkowHitler, A.KaukasusLadogameerMoskouRode Leger (SU)Salisbury, H. E.Sowjet-UnieWolgaOMMEKEERvan de Hongaarse, Roemeense en Italiaanse hulplegers werd bijna de helft van de Duitse troepen die zich aan het Oostelijk front bevonden, aan de zuidelijke sector geconcentreerd; er werd daar voorts meer dan de helft van de Duitse tankdivisies en gemotoriseerde eenheden samengetrokken. Het offensief begon - en de Russen moesten wijken. Dat doende wisten zij evenwel meestal aan omsingeling te ontkomen. Desalniettemin rukten de Duitsers vrij snel op. Hun Zesde Leger werd naar de benedenloop van de Wolga gedirigeerd, hun Vierde (met talrijke tankdivisies) naar de Kaukasus. Eind juli rukten 30 Duitse divisies, door 1200 vliegtuigen ondersteund, in de richting van Stalingrad op, begin augustus bereikten zij er de buitenste verdedigingsgordel. De Russen bleven zich evenwel taai verdedigen: de eerste stormloop op de stad die de naam van de Russische dictator droeg (hetgeen, zo meende Hitler, aan haar val symbolische betekenis zou geven), mislukte maar nog voor het einde van de maand bereikten de Duitsers bezuiden Stalingrad de Wolga. Wie niet vechten kon, werd uit de stad geëvacueerd. De waterleiding viel er uit, zo ook de elektriciteitsvoorziening. Beschietingen en bombardementen legden hele huizenblokken in puin. Voor een beslissende aanval trokken de Duitsers bijna tweehonderdduizend man en vijfhonderd tanks samen. Op 13 september werd die aanval ingezet. Op de rzde drongen de Duitsers in het stadscentrum en tot bij de haven door. De val van de stad leek een kwestie van dagen. InDuitsland werden in allerijl voorbereidingen getroffen om haar verovering op grootscheepse wijze te vieren, in bezet Nederland gaf de secretaris-generaal van de NSB, daartoe door het Reichskommissariat aangespoord, op 18 september telefonisch opdracht aan alle districtsleiders om er voor te zorgen dat elke NSB'er de vlag zou uitsteken zodra het bericht kwam: 'Stalingrad is gevallen.'