'Het verwachtingspatroon van een volk dat onderdrukt wordt, heeft', schreven wij in ons vorige deel, 'met name in oorlogstijd maar een zwakke verbinding met de objectieve werkelijkheid. Het onderdrukte volk weet54Casablanca, conferenrie vanDuitslandEhrman. J .Geallieerde oorlogvoeringHitler, A.Howard, M.ItaliëJapanKriegsmarineRadiotoestellen, rooflinlevering vanVorderingen/Inlevering/RoofOMMEKEERvan de reële krachtsverhoudingen der strijdende partijen bitter weinig af ... Aan de berichtgeving van de bondgenoot die de bevrijding brengen moet, klampt men zich vast, maar dan met dien verstande dat de militaire betekenis van elke lokale overwinning die hij behaalt, schromelijk overschat wordt. zulk een lokale overwinning wordt als een zo overtuigend bewijs gezien voor zijn onvermijdelijke zegepraal dat het onderdrukte volk aanneemt dat ook de onderdrukker spoedig de schellen van de ogen zullen vallen' - en wanneer zo het effect van 'een lokale overwinning' aangegeven mocht worden, hoeveel sterker deed zich die reactie dan nog voor bij die drie gebeurtenissen die tussen eind oktober en eind november '42 in snelle successie op elkaar volgden en die wij in dit hoofdstuk beschreven: de slag bij El Alamein, de Geallieerde landingen in Noord-Afrika en de omsingeling van het Duitse Zesde Leger bij Stalingrad.