De eerste was dat de meest strijdlustigen onder de studenten in '40 en '
41 voor illegale organisaties gingen werken die als zodanig niets met het universitaire milieu te maken hadden. Als tweede factor zien wij dat in '41 en '
42 de meeste vroegere studentenorganisaties waarin zich een zeker kader voor verzetswerk had kunnen vormen, verdwenen. Soms was dit gevolg van het ingrijpen van de Sicherheitspolizei, soms reageerde men op maatregelen van de bezetter; zo in de herfst van '41 toen uit protest tegen de Jodensegregatie bijna alle gezelligheidsverenigingen, maar ook de Nederlandse Christen Studenten Vereniging, de Vrijzinnig-Christelijke Studenten-Bond en de Nederlandse Studenten Federatie (overkoepeling van alle studenten-organisaties) tot ontbinding overgingen. Zeker, elandestien werden de werkzaamheden wel voortgezet maar die richtten zich naar binnen, niet naar buiten, d.w.z. niet naar de studentenwereld als geheel. Wat bleef over? Niet veel meer dan de faculteitsverenigingen. In Delft werd de daarmee overeenkomende organisatie, de Centrale Commissie, in november '41 door de president-curator opgeheven, hetgeen bij de tot verzet geneigden onder de studenten der TH de wrok tegen de hoogleraren en de universitaire bestuurders deed toenemen. Aan de Universiteit van Amsterdam ging daarentegen, zoals wij weergaven, een aantal faculteitsverenigingen in maart '42 zelf tot ontbinding over - een besluit dat, dunkt ons, uit verzetsoogpunt terecht gelaakt werd door De Vrije Katheder. Wat diegenen die zich het meest voor het verzet in de studentenwereld interesseerden, zorgen ging baren, was juist het ontbreken van een organisatie die aan de studenten van aile universiteiten en hogescholen bepaalde parolen kon doorgeven. Dat moest dus een organisatie zijn die binnen elke universiteit of hogeschool voldoende vertakkingen had. De groep die De Vrije Katheder uitgaf, was in hoofdzaak communistisch (ze had van eind' 42 af in de persoon van de schrijver Theun de Vries een mede-redacteur die tegelijk vaste verbindingsman was met de leiding van de illegale CPN), stond daardoor ietwat excentrisch en had aan de Universiteit van Amsterdam al weinig greep op de studenten, elders nog 59
Communistische Partij Nederland. illegale
Nederlandse Studenten Federatie
Rijksarbeidsbureau
Rijksinspectie voor de Bevolkingsregisters
Sauckel, F.
Studentenverzet
Technische Hogeschool, Delft
Universiteit van Amsterdam
Universiteiren en hogescholen
Vries, Th. de
De Vrije Katheder
DECEMBER '4 2-FEBRUARI '43minder. En de gebroeders mr. J. en mr. H. Drion die sinds de herfst van ,40 De Geus samenstelden en voor de verspreiding zorgden, bezaten wel voldoende contacten onder studenten en hoogleraren om als regel uitnemend geïnformeerd te zijn (dat bleek uit elk nummer), maar hun net van informanten en verspreiders diende al uit een oogpunt van illegale techniek gescheiden te worden van een organisatie die directe leiding gaf Er moest iets nieuws komen dat, zeker, wel ten dele gegroeid kon zijn uit de vroegere organisaties maar daar toch wezenlijk los van zou staan.