Jegens anderen, en wellicht ook jegens zichzelf, had van Dam de vele concessiesdie hij op de sector van het hoger onderwijs sinds zijn benoeming gedaan had, als regel goedgepraat door er op te wijzen dat hij dan toch bereikt had dat de universiteiten en hogescholen 'normaarverder functioneerden. En nu deze eis! De helft van de studenten zou aan het hoger onderwijs onttrokken worden! Hij opperde bezwaren. Schwarz wees ze af - en van Dam besloot, zich bij de Duitse eis neer te leggen maar dan wèl te ' trachten, zo gunstig mogelijke voorwaarden voor de studenten te verkrijgen; hem werd toegezegd dat de eersten hunner niet al op 19 december zouden moeten vertrekken maar eerst na de Kerstdagen, voorts dat de tewerkstelling in Duitsland niet langer dan een jaar zou duren, en tenslotte dat bij de plaatsing der studenten rekening gehouden zou worden met hun studierichting. Van Dam zag daar belangrijke 'concessies'
in. Hoe kwam hij nu aan zes- tot achtduizend studenten? Hij had de medewerking van de universitaire autoriteiten nodig: alle studenten stonden bij een universiteit of hogeschool ingeschreven en als zijn departement nu hun namen en adressen kreeg, dan konden die aan de gewestelijke arbeidsbureaus doorgegeven worden die de
Apin, G. A.
Arbeidsbureaus, Gewestelijke
Arbeidsinzet
Bethrnann, Generalarbeitsfuhrer
Dam, J. van
Departement van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescherming
Nederlandse Arbeidsdienst
Reicbskommissariat
Sauckel, F.
Schwarz, H.
Seyss-Inquart, A.
Universiteiren en hogescholen
DECEMBER '42-FEBRUARI '43betrokkenen voor de gebruikelijke medische keuring zouden oproepen en hun mededeling zouden doen van de trein waarmee zij, indien goedgekeurd, naar Duitsland dienden te vertrekken.