Dat laatste was gevolg van twee factoren. Ten eerste werd een aanzienlijk deel van de ruimte in die gevangenissen in beslag genomen door personen die door de Duitsers gearresteerd waren, ten tweede was de criminaliteit in Nederland vooral in de vorm van de 'normale'
economische criminaliteit (diefstal en dergelijke) en in de vorm van de 'bijzondere'
(overtreding van de distributie- en prijsbepalingen) zeer belangrijk gestegen. Op de achter-s gronden en de omvang van die economische criminaliteit komen wij in ons volgende deel terug; hier willen wij ten aanzien van de 'bijzondere'
economische criminaliteit slechtsvermelden dat diegenen die in overtreding waren, varieerden van tuinders die buiten de distributie om groente aan burgers verkocht hadden, tot beroepsmisdadigers die 'kraken'
hadden gezet in de bureaus van de gemeentelijke distributiediensten of nagemaakte bonnen in de handel gebracht; ook waren er 'handelaren'
die op grote schaal bonnen opkochten om ze met winst van de hand te doen of die hele transporten organiseerden bijvoorbeeld van vlees dat afkomstig was van elandestien geslachte koeien of varkens. Eind '40 al was er praktisch geen artikel waar niet '
zwarte handel' in gedreven werd - door menigeen in de overtuiging dat hij er nog een patriottische daad mee verrichtte ook, 'want'
; zei men, 'wat we niet zelf verbruiken, gaat toch maar naar de Moffen.'