Om met punt één te beginnen: hoe kwam men aan de namen van de anti-Duitse activisten onder de studenten ? Van Dam vroeg de rectores magnifici om een opgave. Die kreeg hij van geen hunner: de niet-NSB'ers weigerden medewerking en de twee NSB' ers (de Burlet in Groningen, Mees in Wageningen) hadden onvoldoende gegevens. Nu had van Dam tevens op het Studentenfront van de NSB een beroep gedaan - inderdaad kon hij, zoals hij op 18 februari in het college van secretarissen-generaalAanslagenAmsterdamAmsterdam, BevolkingsregisterArbeidsinzetBevolkingsregistersBurlet, H. M. deDam, J. vanHarster, W.Landbouwhogeschool, WageningenLoyaliteitsverklaringMees, W. c.Raad van NegenRauter, H. A.Rijksuniversiteit GroningenUtrechtSauckel, F.Studentenfront (NSB)StudentenverzetTechnische Hogeschool, DelftUniversiteit van AmsterdamUniversiteiren en hogescholenVught, concenrrariekarnpTOENEMEND VERZET VAN DAMS PLANNENmeedeelde, 'de lijsten van de ingerekende studenten' (zij die op 6 en 9 februari gearresteerd waren) 'doen controleren met de lijsten waarover het Studentenfront beschikt.'! Wij nemen aan dat toen op de lijsten van de opgepakten diegenen aangestreept werden die aan het Studentenfront als anti-Duitse activisten bekend waren; daarbij moest, naar het ons voorkomt, ook van Dam veronderstellen dat men die activisten in Vught zou vasthouden; hij had door zijn contact met het Studentenfront tot hun voortgezette detentie bijgedragen. Voor de meeste hoogleraren, verontwaardigd als zij waren over de tonelen die zich in Amsterdam, Delft, Utrecht, Wageningen en Groningen afgespeeld hadden, stond evenwel op dat moment vast dat van hervatting van het hoger onderwijs geen sprake mocht zijn voor alle studenten uit Vught vrijgelaten waren. Van Dam kon slechts hopen dat Seyss-Inquart het denkbeeld om ca. vijfhonderd studenten permanent in gijzeling te houden, na verloop van tijd zou laten varen - hetgeen betekende dat Seyss-Inquart dwars moest ingaan tegen de harde koers die Himmler aan Rauter gelast en daarmee aan Seyss-Inquart min of meer aanbevolen had. 2 De twee andere punten: de arbeidsinzet der studenten en hun belofte van gehoorzaamheid, werden aan elkaar gekoppeld. Wat die arbeidsinzet betrof, kwam van Dam weer met het in december door hem gesuggereerde denkbeeld op de proppen, daarvoor geen studenten uit te kiezen die nog met hun studie bezig waren (dat zou maar nieuwe onrust betekenen in de wereld van het hoger onderwijs!) maar afstuderenden op het moment dat zij hun studie beëindigden: normaal waren dat per jaar een tweeduizend - minder dus dan de vijfduizend die Sauckel gevraagd had, maar qua aantal en vooralookverantwoordelijkheid van Seyss-Inquart voor de vervolgings- en terreurmaatAanslagenArbeidsinzetCollege van Secrerarissen-CeneraalConcentrariekarnpenDam, J. vanHarster, W.Himmler, H.LoyaliteitsverklaringRauter, H. A.Sauckel, F.Seyss-Inquart, A.Studentenfront (NSB)Universiteiren en hogescholenVught, concenrrariekarnpqua capaciteiten niet te versmaden voor de Duitse oorlogseconomie. Deze had trouwens aan gekwalificeerde arbeidskrachten meer dan aan ongekwalificeerde. Bovendien, zo meende van Dam, kon vertrek naar Duitsland voor die afstuderenden minder onaantrekkelijk zijn als zij wisten dat zij allen of dat althans velen hunner in het vak van hun opleiding werkzaam zouden blijven. Van Duitse kant kreeg van Dam de toezegging dat de werkperiode in Duitsland slechts een jaar zou duren; op II februari zei hij aan zijn ambtgenoten, 'dat er niet aan zal zijn te ontkomen dat afgestudeerden voor een jaar in Duitsland tewerk worden gesteld.' Seyss-Inquart liet Iller een verordening voor ontwerpen", waarin de Reichskommissar'ter waarborging van de totale inzet voor de Europese strijd tegen het bolsjewisme' (aldus de aanhef van artikel I) om te beginnen bepaalde dat elke student na de voltooiing van zijn studie voor de arbeidsinzet kon worden opgeroepen (de uitzending naar Duitsland werd in de verordening verzwegen en de duur van die arbeidsinzet werd in het midden gelaten) en waarin hij voorts van Dam de bevoegdheid schonk, voor elk universitair studievak een numerus clausus vast te stellen: dat zou de mogelijkheid bieden om niet tot het hoger onderwijs toegelaten aspirant-studenten voor de arbeidsinzet te bestemmen dan wel aan studenten die buiten de numerus clausus zouden vallen, hun status als zodanig te ontnemen waarna ze ook naar Duitsland gezonden konden worden.