Het verdient de aandacht dat de Duitse instanties over het algemeen over de prestaties van de Nederlandse industrie tevreden waren. Er is natuurlijk meer gesaboteerd (in de zin van ondeugdelijk werk afgeleverd) dan tot de Duitsers doordrong: wie tot dat soort verzet overging (er stond de doodstraf op), lette er wel op, de sabotage zo uit te voeren dat men, als het gebrek zich openbaarde, niet met zekerheid wist of er inderdaad sabotage aan ten grondslag gelegen had. In Duitse rapporten wordt van sabotage slechts zeer zelden gewag gemaakt. Is er (andere vorm van tegenwerking) bewust langzaam gewerkt? Wij willen aannemen dat dat vaker en in later jaren misschien wel veel vaker voorgekomen is dan regelrechte sabotage, maar voegen daaraan toe dat het langzaam werken zich niet in een mate voorgedaan heeft die de Duitsers opviel. Terugziende op het jaar '41 merkte de Zentralaujtragsstelle op, 'dass eine weitgekende Termintreue bei den hollándischen Lieferern [estzustellen ist, sodass Terminûberschreitungen ihre Ursaehe meist ausserhalb des Betriebes haben'2 - wat besteld was, werd dus in beginsel op tijd afgeleverd. Eind' 42 constateerde hetzelfde Duitse bureau dat in twee-en-een-half jaar tijd in Nederland voor ca. 3t miljard Rm aan verlagerte Aufträge ondergebracht was - 'mit diesem Ergebnis liegen die Nieder lande (gemessen an ihrer industriellen Kapazität) an der Spitze aller in die Auf iragsverlagetung einbezogenen besetzten Gebiete'3 Omstreeks diezelfde tijd schreef het plaatsvervangend hoofd van de Rustungsinspektion een overzicht,
'jahresübersichtZentralauftragsstelle: 'Kurz 9At/firagsverlagerungIndustrieLeveranties, verplichteRüstungsinspektion NiederlandeSabotageWapenindustrieZentralaufiragsstelleLEVERANTIES AAN DUITSLAND'Erfahrungen über die Rûstungswirtschait in dm Niederlanden'l, waaruit de paragraaf 'Einstellung zur Durchjuhrung von deutschen Aufträgen' ons van speciale betekenis lijkt. 'Nach anjanglichen Widerstanden', zo heette het daarin (dat was een toespeling op het verzet van de grote metaalind~striëlen begin juni '40, dat met dreigementen gebroken was)