Het [udenlager Blechhanuner besloeg een oppervlak van ca. 4 ha. Het was met een 4 meter hoge betonnen muur omgeven waarboven nog een electrisch geladen draad aangebracht was. Er waren ca. 25 barakken. Alle gevangenenfunctionarissen waren Joden, als Lagerältester I trad van meet af aan een uit een Duitse stad gedeporteerde Jood op, Karl Demerer, die zich (de getuigen zijn het er over eens) grote moeite gegeven heeft, de gevangenen zoveel mogelijk te beschermen, o.m. door de Hauptlagerjiduer (een functionaris van de Organisation Todt) en andere Duitsers om te kopen (later kocht hij de SS-Lagerkol11l11andant om): die Duitsers kregen van hem een vaste maandelijkse toelage en bovendien van tijd tot tijd grote geschenken (hoe Demerer aan het geld voor dat alles kwam, zullen wij straks weergeven). Op het bouwterrein van de Hvdrierwerhe moesten de Joden gemiddeld tien tot twaalf uur per dag werken mèt de marsen naar en van het werk en de appèls waren zij dan zestien uur in touw. Het werk (dat bij sommige firma's
Arbeitserziehungslager
Blechhammer
Demerer, K.
Kosel-groep
Oberscblesiscbe Hydrierwerke
Organisation Todt (OTJ
233, 280, 283, 284, 286-288, 293, 295-297, 301,3°2,304,3°6,3°8,3°9, 3Il, 312, 315-318, 32 2,334. 347, 348, 364, 365, 373, 375, 383, 385, 386n, 391, 395, 399,4°1,4°3,4°5, 406,408, 410-417,431,437, 442n, 443n, 454, 456-459, 1351,1353; 8
Ztoangsarbeitslager for [uden
met veel mishandelingen gepaard ging) was zwaar: er moest veel gegraven, veel gesjouwd worden. Daarbij vielen, naar verhouding, talrijke slachtoffers onder de uit Nederland afkomstigen: 'zij dachten'
, aldus de Lagerälteste II, de Amsterdammer Jozef Niewes, 'teveel aan hun vrouwen en kinderen en daaraan gingen ze ten onder.'
> Volgens een tweede lid van de Kosel-groep, Gabriël Zwi Lifschitz, demoraliseerden vooral de oudere Nederlanders gauw: 'Nederlanders boven de veertig jaar gingen vrij snel achteruit en de Fransen, die ongeveer hetzelfde weerstandsvermogen hadden, eveneens. Merkwaardigerwijs waren de Belgen iets sterker, zij hadden meer levenswil' (veel Belgische Joden waren van oorsprong Ostjuden), 'de Tsjechen gingen ook lang niet zo hard achteruit. Het enige voordeel dat de Nederlanders hadden, was dat zij goed vochtigheid verdrcegen.P